Concept ACM Leidraad Brancheorganisaties en zorgcontractering

In de Concept ACM Leidraad Brancheorganisaties en zorgcontractering staan de mogelijkheden en grenzen voor brancheorganisaties in de zorgsector om hun leden, zorgaanbieders en zorgverzekeraars, bij te staan in hun individuele onderhandelingen over de zorgcontractering. Iedereen kan schriftelijk reageren op de conceptleidraad tot en met vrijdag 25 augustus 2023.

Op dinsdag 29 augustus 2023 organiseert de ACM voor brancheorganisaties in de zorg een informatiebijeenkomst. Mondelinge reacties die daar worden gegeven, worden ook meegenomen in de definitieve leidraad.

Wat staat er in de Leidraad?

Uitgangspunt van het zorgstelsel is individuele contractering binnen de grenzen die door de wetgever worden vastgesteld. Zorgaanbieders en zorgverzekeraars moeten hierbinnen zelfstandig en zonder beïnvloeding onderhandelen, zonder inzicht in bijvoorbeeld onderhandelingsinzetten en -strategieën van andere aanbieders of verzekeraars. Brancheorganisaties mogen de belangen van hun leden behartigen en hun leden bijstaan. Er is daarvoor ruimte binnen de concurrentieregels, maar die ruimte is begrensd. Met deze Leidraad verduidelijkt de ACM met concrete voorbeelden de mogelijkheden en grenzen voor brancheorganisaties om hun leden tijdens de onderhandelingen bij te staan.

Informeren, verduidelijken en uitvoeren onderzoek

Brancheorganisaties mogen hun leden bijstaan bij de contractonderhandelingen door het verstrekken openbare informatie of de leden daarop te wijzen, het geven van verduidelijking en het (laten) uitvoeren van onderzoeken en analyses. Die onderzoeken mogen er niet toe leiden dat concurrentiegevoelige informatie wordt gedeeld, anders ontstaan er risico’s voor afgestemd gedrag onder de leden. Dat is verboden.

Adviezen en aanbevelingen aan leden

Adviezen en aanbevelingen die niet gaan over concurrentiegevoelige onderwerpen, zijn toegestaan. Bijvoorbeeld het advies om de Handvatten Contractering en Transparantie gecontracteerde zorg van de NZa te gebruiken [ Handvatten Contractering en Transparantie gecontracteerde zorg - Nederlandse Zorgautoriteit (overheid.nl) ]. Maar als leden op basis van een advies of aanbeveling van een brancheorganisatie op concurrentiegevoelige onderwerpen een lijn kunnen afstemmen, beperkt dat de concurrentie. En dat mag niet. Leden moeten zelfstandig hun afweging maken zonder informatie over wat hun concurrenten gaan doen.

Wat mag bijvoorbeeld niet? Adviseren over bepaalde prijsindexaties, volumegroei, contractvormen, vergoeding van kosten, etc. Maar ook een advies om te wachten met het sluiten van een contract of een aanbeveling om de onderhandelingen voorlopig stil te leggen, zijn niet toegestaan. Ook de suggestie om heel veel vragen te stellen waardoor de onderhandelingen worden vertraagd, is niet toegestaan.

Monitoring en terugkoppeling

Monitoring en terugkoppeling over de stand van zaken in het contracteerproces kan bijdragen aan een voortvarend en effectief proces. Op die manier kunnen knelpunten en ontwikkelingen inzichtelijk worden gemaakt. Ook hieraan zitten grenzen. Monitoring met een sturende vraagstelling over concurrentiegevoelige onderwerpen mag bijvoorbeeld niet. Dit zijn namelijk verkapte adviezen en aanbevelingen. Ook het aan de leden terugkoppelen van onderhandelingsinzetten en -resultaten (bijvoorbeeld als gemiddeldes of bandbreedtes) gedurende de onderhandelingen is verboden, omdat dit in de regel leidt tot afgestemd gedrag waardoor de concurrentie wordt beperkt.